ĐỊA DANH XA MÁT – Đào Thái Sơn

Đào Thái Sơn

1 giờ  · 

ĐỊA DANH XA MÁT

Cái tên Xa Mát quá quen thuộc với người dân Tây Ninh và các tỉnh thành lân cận, bởi nơi đây có cửa khẩu quốc tế cùng tên, thông với cửa khẩu Tropeang Phlong của vương quốc Camphuchia. Đặc biệt nơi đây còn có rừng Quốc gia Lò Gò – Xa Mát rất nổi tiếng của chốn địa đầu Bắc Tây Ninh.

Nói về địa danh Xa Mát, đầu tiên là tên của một con rạch. Con rạch này bắt nguồn từ hai con suối khác là suối Đa Ha và suối Tà Nốt bên nước bạn Camphuchia chảy qua biên giới đất Việt, cuối cùng thì đổ vào sông Cái Bắc. Sông Cái Bắc đến Vàm Trảng Trâu hợp với sông Cái Cậy hòa vào nhau thành sông Vàm Cỏ Đông. Cánh rừng rộng lớn có rạch Xa Mát chảy qua được gọi là rừng Xa Mát và cửa khẩu cuối đường Quốc lộ 22B cũng được gọi bằng tên này – Cửa khẩu Quốc tế Xa Mát. Vậy, Xa Mát nghĩa là gì? Thực ra đây là một từ gốc Khmer, là tên của cây tràm nước, người Khmer gọi là Smach, chẳng hạn như [đơm smach – ដើមស្មាច – cây tràm nước]; [prek smach – ព្រែកស្មាច – rạch tràm nước]; [prey smach – ព្រៃស្មាច – rừng tràm nước]… Nơi đây tuy là vùng phía bắc của tỉnh, nhưng lại có nhiều tràm nước mọc không khác mấy với vùng Bình Thạnh – Phước Chỉ của xứ Trảng Bàng. read more

ĐÔI ĐIỀU VỀ TỪ XẼO 沼

Theo Huình Tịnh Paulus Của, trong Đại Nam quấc âm tự vị (ĐNQÂTV) 1896, 刟 XẺO là “Cắt hớt, cắt lấy một thẻo” và 沼 XẼO là “Đàng nước vắn vắn, ngọn rạch nhỏ, như cái cựa gà”. (tr.579)

Gần đây có nhà căn cứ vào lời giảng trên mà cho rằng:

“…người miền Nam thường mắc lỗi phát âm không phân biệt thanh điệu, như thanh điệu “dấu ngã” đọc thành thanh điệu “dấu hỏi”. read more