ĐỊA DANH “GÀNH HÀO” & CÂY BÙ HÚT

Trong Gia Định thành thông chí (Quyển 2, mục Trấn Hà Tiên) của Trịnh Hoài Đức, Phạm Hoàng Quân dịch, chú và khảo chứng (Nxb Tổng Hợp Tp. HCM, 2019) có đoạn sau đây:

“Hào Ky cảng [cảng Gành Hào], làm ranh giới cực đông của trấn, cách phía đông đạo Long Xuyên 120 dặm rưỡi, phía tây nam hợp với dòng thượng lưu cảng Bồ Đề, tây bắc đổ ra cảng Đốc Huỳnh, đông nam chảy quanh quẹo 109 dặm rưỡi đến cảng Ba Thắc. Trong khoảng đó nhiều mương rạch thông nhau, nguồn lợi rừng đầm dùng hoài không ngớt.” (tr.124) read more

CÔNG DỤNG “THẦN KÌ” TỪ QUẢ BẦU NÂU

Phương BCA – Chuyên Thực Phẩm Chức Năng

6 Tháng 11, 2020  · 

CÔNG DỤNG “THẦN KÌ” TỪ QUẢ BẦU NÂU

⚡ Quả Bầu nâu có nguồn gốc từ Ấn Độ và các nước Đông Nam Á. Theo nghiên cứu của IOSR , Bầu nâu có chứa nước, đường, protein, chất xơ, chất béo, canxi, phốt pho, kali, sắt và vitamin (vitamin A, vitamin B, vitamin C và riboflavin).

⚡ Chiết xuất từ quả Bầu nâu, lá và hạt đều có tác dụng tốt đối với sức khỏe, điển hình như: read more

ĐỊA DANH BÀU NÂU Ở TÂY NINH

Bàu Nâu là tên rạch, tên cầu ở Tây Ninh. Các địa danh này được nhà nghiên cứu Đào Thái Sơn ghi nhận và giải thích như sau:

“Bàu Nâu là tên hai cây cầu bắc qua con rạch cùng tên chảy qua Quốc lộ 22 thuộc địa phận xã Thạnh Đức huyện Gò Dầu. Bàu Nâu ở đây không phải cái bàu đất nâu hay có nhiều củ nâu. Mà Bàu Nâu là Việt hóa tên loại cây “ Phnau” xưa mọc nhiều ven con rạch này. Loại cây này to như cây xoài, trái có mủ, chín ăn được, nay thì không còn.” read more

Trần Thượng Xuyên người lập phố chợ Sài Gòn.

“Đền Trần Tướng Quân, ở thôn Tòng Chánh, huyện Bình Dương. Tướng quân họ Trần tên là Thượng Xuyên, người tỉnh Quảng Đông. Làm tổng binh triều Minh. Khi nhà Minh mất nước, tướng quân không thần phục nhà Thanh, bèn theo về bản triều, có công đánh dẹp Cao Mên, lại dựng phố chợ ở Sài Gòn, chiêu tập khách buôn bán, sau người ta nhớ công đức, dựng đền thờ. Các đời Minh Mạng, Thiệu Trị đều phong tặng làm Thượng đẳng thần, nay xã dân phụng thờ, đèn hương không từng gián đoạn.” read more

CHỢ BÀ CHIỂU

Trong bài “Bà Chiểu là ai?” do Nguyệt Ánh tổng hợp có các đoạn sau đây:

“Học giả Trương Vĩnh Ký (1837 – 1898), nhà văn, nhà ngôn ngữ học, nhà khảo cứu văn hóa nổi tiếng thế kỷ 19, cho rằng: Bà Chiểu, cũng như Bà Hạt, Bà Điểm, Bà Quẹo, Bà Hom – những ngôi chợ nổi tiếng, thân thuộc với người dân Sài Gòn, đều được đặt theo tên của 5 bà vợ Lãnh Binh Thăng (Nguyễn Ngọc Thăng, võ tướng thời vua Tự Đức, thuộc thế hệ chống Pháp đầu tiên của Nam Kỳ, cầu ông Lãnh bắc qua rạch Bến Nghé, nối quận 1 và quận 4, được cho là do ông xây dựng và đặt theo tên ông). read more

SẦU ĐÂU

Tên khoa học: Azadirachta indica.

Tên tiếng Khmer: Sdau/ ស្តៅ.

Ca dao có câu:

Nước mắm ngon dòm sâu đáy hũ,

Thả miếng đu đủ xuống tận đáy bình.

Sầu đâu nhuộm trắng mái đình,

Bao nhiêu trai tráng không nhìn,

Dạ em chỉ để… thương mình anh thôi!

Hàng năm, vào khoảng tháng 10 đến tháng giêng âm lịch, cây sầu đâu bắt đầu thay lá và trổ bông. Lá có vị đắng, hậu ngọt; bông ít đắng hơn và thơm nhẹ. Lá non và bông thường được dùng làm món “gỏi sầu đâu”. Ngon nhất có lẽ là món gỏi sầu đâu trộn với khô cá sặc rằn nướng, xoài sống, dưa leo… chấm với nước mắm me. read more

VIN – VANG

(Cập nhật ngày 19/12/2023)

VIN trong tiếng Pháp thường được đối dịch là RƯỢU. Có một số nhà cho rằng, người miền Bắc chỉ đọc (hay phiên âm) từ VIN trong tiếng Pháp là VANH. Có lẽ vì lý do này mà từ VANG (trong rượu vang) từng được cố học giả An Chi giải thích trong bài “Lắt léo chữ nghĩa: Xin đừng lý giải kiểu này” (đăng trên báo Thanh Niên, ngày 29/04/2018) như sau:

CỘT CHÈO MŨI & CỘT CHÈO LÁI

Hồi xưa ghe nào cũng có chèo và cột chèo (cũng gọi là cọc chèo), ít lắm là một cột chèo và một cây chèo để chèo. Cột chèo và cây chèo kết nối nhau bằng quai chèo. Vì ghe nào cũng có chèo nên ca dao mới có câu:

Qua tới đây không cưới được cô Hai mầy,

Qua chèo ghe ra biển đợi nước đầy… qua chèo trở vô!

Ở xã Tân Hưng – Long Phú , có chùa Bâng Cro Chắp Thmây

Chuyến này, tôi đi qua 1 số bưng ở Sóc Trăng. Xin tặng thầy Cá Vàng

Ở xã Tân Hưng – Long Phú , có chùa Bâng Cro Chắp Thmây. Trong đó “bâng” đã đc dịch thành “bưng”. “Cro Chắp” ក្រចាប់ nghĩa là : trái ấu ( củ ấu ). “Thmây” là mới.

Nơi đây có thể dịch là “bưng ấu” 😁

Nói thêm về từ “cro chắp” ក្រចាប់ có vẻ nghĩa đen là cái móc. Tức trái ấu như là cái móc vậy. read more