Auto Added by WPeMatico
Yêu thích · 1 ngày ·
Ở xã An Thạnh (Gò Dầu Thượng) huyện Bến Cầu có xóm Bà Đau. Đây không phải là nhân danh mà là mộc danh thành địa danh. Bà Đau gốc là – ផ្ដៅ – phđau – nghĩa là cây mây. Nơi đây, xưa mây mọc rất nhiều, bà con hay đến chặt về làm vật gia dụng.
4 giờ ·
Suối Ngô không phải là con suối trồng nhiều bắp, vì Nam Bộ xưa không ai gọi bắp là ngô. Suối Ngô là nơi bà con của làng Prey Tốch – ព្រៃតូច – xưa trồng nhiều rẫy mè. Trong tiếng Khmer mè là Lngô – ល្ងរ – Suối Ngô là con suối mà hai bên bờ có nhiều rẫy mè (vừng) vậy.
Địa danh ở Tây Ninh rất phong phú và đa dạng, một trong số đó là những địa danh được cấu tạo từ yếu tố địa hình cộng với đặc điểm của nó. Trong bài viết ngắn này, chúng tôi xin giới thiệu một số địa danh mang yếu tố “Gò” và những câu chuyện văn hóa xung quanh nó.
Hiện này ở địa bàn tỉnh Tây Ninh còn tồn tại khá nhiều các địa danh hành chính và địa danh dân gian với yếu tố “Gò + X”, chẳng hạn như Gò Dầu, Gò Chùa, Gò Ngải, Gò Kén, Gò Nổi, Gò Chẹt, Gò Chót Mạt…Trong số những cái gò này thì Gò Dầu hiện là địa danh hành chính cấp huyện. Theo Từ điển địa danh hành chính Nam Bộ của Nguyễn Đình Tư cho biết: “Huyện thuộc Tây Ninh từ sau 30-4-1975 gồm có tt. Gò Dầu và 8 xã Phước Trạch, Hiệp Thạnh, Thạnh Đức, Cẩm Giang, Phước Thạnh, Thanh Phước, Bàu Đồn, Phước Đông. Cuối năm 2004, huyện Gò Dầu tỉnh Tây Ninh có các đơn vị hành chính trực thuộc trên đây” (sđd, trang 409, NXB Chính trị Quốc gia – 2008). Cũng xin nói thêm trước khi là huyện Gò Dầu hiện nay, nơi đây có tên là Gò Dầu Hạ gồm ba tổng Mỹ Ninh, Triêm Hóa và Giai Hóa. Năm 1954 Gò Dầu Hạ nhập vào Trảng Bàng. Năm 1955 lập trở lại và năm 1959 Gò Dầu Hạ chia thành hai quận là Hiếu Thiện và Khiêm Hanh. Ngoài Gò Dầu Hạ còn có Gò Dầu Thượng, đó chính là xã An Thạnh của huyện Bến Cầu ngày nay.
1 ngày ·
Trên khu xã Tân Hà của huyện Tân Châu có địa danh Vạc Xa. Địa danh này gốc Khmer – ព្រែកស្លា – Prek Sla, nghĩa là suối mọc nhiều cây cau dại.
1 ngày ·
Trên biên giới Kà Tum có suối Tà Béc. Tiếng Khmer là ព្រែកត្របែក ( ដើមត្របែក – cây ổi ). Suối này bắt nguồn từ biên giới Campuchia, chảy qua Cầu Da, vòng quanh Đồn Biên Phòng Kà Kum, sau đó hòa vào Suối Nước Đục ( ព្រែកទឹកល្អក់).
19 giờ ·
Gần khu Cánh Buồm xã Suối Dây có suối Tà Ôn. Địa danh này gốc Khmer nhưng không phải bắt nguồn từ nhân danh, mà từ vật danh – Tà Ôn – តាអោន – taôn , nghĩa là con cá trèn. Xưa kia suối này có nhiều cá trèn lắm, nay thì tuyệt chủng.
2 giờ ·
Ấp Thạnh Sơn xã Thạnh Tây có Suối Ky. Ky là mộc danh, tiếng Khmer là គគី – kô ki – nghĩa là cây sao. Suối mọc nhiều cây gỗ sao.
3 ngày ·
Xã Long Thuận huyện Bến Cầu có cầu Thúc Múc. Tên này xuất phát từ tiếng Khmer là Thmup – ធ្មប់ – nghĩa là phù thủy, người chuyên luyện bùa ngải để thư ếm người khác. Xa xưa nơi con rạch biên giới này, có người Thmup ở nên dân gian mới lưu truyền như thế.
2 ngày ·
Thị trấn Bến Cầu có rạch Đìa Xù. Xưa kia đây là vùng đất trũng, mùa mưa nước từ Campuchia đổ về rất nhiều. Đìa là cái đìa, Xù gốc Khmer là Tức Chhu – ទឹកឈូ – nghĩa là nước chảy ào ào.
1 ngày ·
ĐỒNG PAL – MỘT ĐỊA DANH LỊCH SỬ
Ở Tây Ninh có lẽ không ai không biết đến Đồng Pal. Đây là một địa danh đi vào lịch sử của tỉnh nhà. Trước đây, Đồng Pal thuộc về xã Thạnh Đông của huyện Tân Biên, nay là trung tâm Thị trấn của huyện Tân Châu.
Trước khi nói tới địa danh Đồng Pal, xin nói qua một chút lịch sử vùng đất của khu Thị trấn và một số phần lân cận của nó. Nếu khảo sát trên bản đồ Hạt tham biện Tây Ninh do Pháp vẽ năm 1896 thì toàn khu Thị trấn và một phần của hai xã Thạnh Đông và Tân Hiệp ngày nay thuộc về làng Cà Nhum của tổng Chơn Bà Đen. Căn cứ vào Từ điển Địa danh hành chính Nam Bộ của Nguyễn Đình Tư có thể lọc ra nhu sau: Tổng Chơn Bà Đen thành lập năm 1865 gồm có 5 làng là Cà Nhum, Ké Del, Rùng, Thùng và Ampil. Ngày 6-3-1891 thì làng Ampil giải thể, nhập vào làng Cà Nhum. Đến năm 1930 thì Cà Nhum thuộc quận Thái Bình, đến năm 1942 thì Thái Bình đổi tên là Châu Thành. Năm 1956 làng Cà Nhum được gọi là xã Cà Nhum. Đến 28-3-1957 thì xã Cà Nhum giải thể và nhập chung vào xã Khe Dol. Đến tháng 3 -1958 thì xã Khedol được đổi thành xã Tân Hưng. Lúc này Tân Hưng là một vùng đất vô cùng rộng lớn, gần như bao trùm cả Tân Châu ngày nay. Đến tháng 7-1958 xã Tân Hưng mới chia làm ba xã là Tân Hưng, Tân Hội và Tân Long. Lúc này Đồng Pal thuộc về xã Tân Hưng. Sau 1975 thành lập xã Thạnh Đông thì Đồng Pal thuộc về xã Thạnh Đông của huyện Tân Biên. Năm 1989 thành lập huyện Tân Châu, xã Thạnh Đông thuộc về huyện mới. Năm 1991 Thị trấn Tân Châu được thành lập trên một phần đất của Đồng Pal – Thạnh Đông và toàn bộ xã Tân Thạnh.