Nguồn Cao Văn Nghiệp Cá Vàng
(Cập nhật ngày 09/04/2024)
Trong cuốn Tên gọi sự vật sông nước miền Tây Nam Bộ của Hồ Văn Tuyên (Nxb Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, 2023) có đoạn sau đây (xin trích):
“Các yếu tố Hán trên có 68 trường hợp sau đây được xem là thành tố A (danh từ chung) ở cuối tên gọi (và tất nhiên phải viết thường), trật tự cấu tạo của tên riêng loại này ngược lại trật tự tên riêng thuần Việt:
VÀI LỜI THƯA TRƯỚC
Trong những năm 1935-1965, Thốt Nốt được xem là trung tâm đấu võ đài của miền Tây, do vậy mà trong dân gian còn lưu truyền mấy câu thơ mấy câu thơ sau đây:
Chợ Thốt Nốt có lập đài khán võ,
Chợ Cờ Đỏ tuy nhỏ mà đông.
Thấy em buôn bán anh chẳng vừa lòng,
Để anh đi đánh võ kiếm tiền đồng nuôi em.
Thơm Rơm là tên rạch, tên cầu, tên chợ, tên làng nghề đan lưới… ở phường Tân Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ. Cái tên Thơm Rơm khiến nhiều người liên tưởng đến MÙI THƠM CỦA RƠM.
Trong bài “Làng đan lưới Thơm Rơm” đăng trên Mekong Delta Explorer (không ghi ngày đăng, không ghi tác giả) có đoạn sau đây:
Theo ghi nhận của Victor Duvernoy, trong cuốn Địa chí tỉnh Long Xuyên, ấn bản 1924 (Monographie de la Province de Longxuyên (Cochinchine) 龍川省), Éditions du Moniteur de l’Indochine, Hanoi, 1924), rạch Thốt Nốt có các chi lưu sau đây:
– Bên phải: Các rạch Trà-ninh, Bà-đa, Ba-giừa, và Ông-thụ đổ vào rạch Thốt Nốt; các rạch Sa-mau, Bắc-đuông, Trà-cui.
– Bên trái: Các rạch Láng-sen, Su-công, Rạch-rít, Trà-bai.” (tr.79).
| សៃវៀន | () ring (for boxing or cock-fighting), arena; fishing ground IPA: /sayvien/ |
Cá cóc hay cá cóc sông, tiếng Thái: ปลาตะโกก, tiếng Khmer ឆ្កោក /ckaok/ (Danh pháp khoa học: Cyclocheilichthys enoplos là một loài cá trong họ Cá chép Cyprinidae. Đây là một trong số ít thủy sản đặc hữu thuộc lưu vực sông Mekong (như cá tra dầu, cá hô, cá vồ cờ, cá bông lau…). Ở Việt Nam thường ẩn nấp nơi vực sâu xoáy nước, trụ cầu hoặc bến phà hay gốc cây ngầm, dọc sông Tiền và sông Hậu, theo một số thợ câu chuyên nghiệp ở Vĩnh Long, Bến Tre. Đây là một loại cá đặc sản, quý hiếm ở sông Tiền.
| កន្ទិន | () large earthen pot used esp. for storing fish sauce. () Vietnamese (person) IPA: /kɑntɨn/ |
Cá linh cám (tên khoa học: Thynnichthys thynnoides) là một loài cá thuộc chi Cá linh cám thuộc họ Cá chép[5][6]. Loài này được Bleeker miêu tả năm 1852. Chúng phân bố trong lưu vực các sông Mê Kông và Chao Phraya, bán đảo Mã Lai, Sumatra, Borneo. Có thể có tại sông Mae Klong. Tên gọi trong tiếng Khmer là លេញ /lǝɲ/ linh, trey kros memay, trey lenh, trey linh.[7]
| លេញ | () kind of small white bony freshwater fish (prob. Dangila siamensis) (v) to speak ironically; to joke, kid around IPA: /lǝɲ/ |
Cá sặc rằn (danh pháp hai phần: Trichopodus pectoralis[4]) là một loài cá nước ngọt nằm trong họ Cá tai tượng, bản địa của Đông Nam Á.
Cá sặc rằn còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cá sặc bổi, cá rô tía da rắn/cá rô tía Xiêm (tiếng Thái: ปลาสลิด, Phát âm tiếng Thái: [Plà salịt]) hay cá lò tho[5], tiếng Khmer gọi là ត្រី កន្ធរ /trei kantho/. Loài cá này là một món ăn quan trọng trong nền ẩm thực của nhiều nước, đồng thời nó cũng được sử dụng làm cá cảnh.
Cá chốt (Danh pháp khoa học: Mystus) là một chi cá da trơn trong họ Cá lăng.
kind of small catfish with two barbs or whiskers (Macrones nemurus) កញ្ចុះ kɑɲcoh
