ĐỊA DANH CÙ LAO MÂY TRÊN SÔNG HẬU

Cá Vàng cùng với Lê Ngọc Quốc và 8 người khác.

Yêu thích  · 9 Tháng 4, 2023  · 

ĐỊA DANH CÙ LAO MÂY TRÊN SÔNG HẬU

Trong bài “Cù lao Mây – Điểm du lịch miệt vườn hấp dẫn ở Vĩnh Long” có đoạn sau đây:

“Nhắc đến những cù lao trên Sông Hậu, không thể không nhắc đến Cù lao Mây ở Vĩnh Long. Cù lao Mây hay còn gọi là Cù lao Lục Sĩ Thành thuộc địa phận hai xã: Lục Sĩ Thành ở phía Nam và Phú Thành ở phía Bắc của huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. Với không khí trong lành mát mẻ, sông nước hữu tình, cảnh quan thơ mộng sẽ làm cho bạn nhớ mãi vùng đất này. read more

ĐỊA DANH SA ĐÉC

Cá Vàng cùng với Lê Ngọc Quốc và 9 người khác.

Yêu thích  · 28 Tháng 1, 2023  · 

ĐỊA DANH SA ĐÉC

Sa Đéc là tên sông/ rạch, tên chợ, tên xứ, tên hạt thanh tra, tên hạt tham biện, tên tỉnh, tên quận, tên thị xã, tên thành phố.

1/. Sông/ rạch Sa Đéc và Chợ Sa Đéc:

Sông/ rạch nầy được Lê Quang Định, trong Hoàng Việt nhất thống dư địa chí 1806 (ở sau viết tắt là HVNTDĐC 1806), quyển 1, quyển 2 và quyển 7 gọi là “沙[氵的]江” (Sa Đéc giang). Nếu chúng tôi không lầm thì chỉ có 1 lần duy nhất trên tờ 72b của quyển 2 chép là “沙[氵的]瀝” (Sa Đéc rạch). Chợ Sa Đéc, trong quyển 2 chép là “沙[氵的]市” (Sa Đéc thị). read more

NGUỒN GỐC ĐỊA DANH “ẤP CHÀ VÀ” Ở TRÀ VINH

Cá Vàng

Yêu thích  · 4 Tháng 9, 2023  · 

NGUỒN GỐC ĐỊA DANH “ẤP CHÀ VÀ” Ở TRÀ VINH

Theo Wikipedia tiếng Việt, xã Vĩnh Kim (thuộc huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh) có 9 ấp: Chà Và, Trà Cuôn, Thôn Rôn, Cà Tum A, Cà Tum B, Giồng Lớn, Rẫy, Mai Hương, Vĩnh Cửu.

Trong bài “Nguồn gốc địa danh “Cà Tum” ở Trà Vinh” chúng tôi đã phỏng đoán như sau:

– Địa danh Trà Cuôn có thể do tiếng Khmer là “Trà-kuon” (ត្រកួន) nghĩa là rau muống. read more

ĐỊA DANH “CỬA BIỂN GÀNH HÀO”

Cá Vàng cùng với Lê Ngọc Quốc và 2 người khác.

Yêu thích  · 16 Tháng 10, 2023  · 

ĐỊA DANH “CỬA BIỂN GÀNH HÀO”

Trong Hoàng Việt nhất thống dư địa chí (Quyển 7, mục Ghi chép về dinh Vĩnh Trấn) của Lê Quang Định, Phan Đăng dịch (Nxb Thuận Hóa, 2005) có đoạn sau đây:

“32.400 tầm, giữa đường đi qua rạch Cái Phác, Cái Chuột, Cai Trung, Láng Xáo, Láng Biều đến Láng Luận, Tràm Dung, Láng Bến Giá Rai, Ba Sài, đều có nhà cửa của dân Cao Miên. Nhánh bên phải thì đến Láng Bàu Sen, chung quanh đều có dân cư, đến Rạch Dừa, Ô Rô, qua rạch Lão Đội, hai bên bờ đều có dân cư, đường này cây liễu nước mọc rậm rạp, phía phải đều ruộng muối, đến nhiệm sở đạo Long Xuyên. Ở đây có miếu Hội Đồng, phía đông là nhà cửa của người Kinh, người Hoa rất đông đúc, phía tây là nhà cửa của người Cao Miên nhưng thưa thớt. Từ bên nam đạo này đi qua ngả ba rạch Kênh Đào: Nhánh trái chuyển xuống hướng đông đi qua rạch Cái Ngang rồi thông ra đồn cửa biển Ghềnh Hàu, đồn ở phía trái [84a] cửa biển…” (tr.337) read more

ĐỊA DANH “GÀNH HÀO” & CÂY BÙ HÚT

Trong Gia Định thành thông chí (Quyển 2, mục Trấn Hà Tiên) của Trịnh Hoài Đức, Phạm Hoàng Quân dịch, chú và khảo chứng (Nxb Tổng Hợp Tp. HCM, 2019) có đoạn sau đây:

“Hào Ky cảng [cảng Gành Hào], làm ranh giới cực đông của trấn, cách phía đông đạo Long Xuyên 120 dặm rưỡi, phía tây nam hợp với dòng thượng lưu cảng Bồ Đề, tây bắc đổ ra cảng Đốc Huỳnh, đông nam chảy quanh quẹo 109 dặm rưỡi đến cảng Ba Thắc. Trong khoảng đó nhiều mương rạch thông nhau, nguồn lợi rừng đầm dùng hoài không ngớt.” (tr.124) read more

ĐỊA DANH BÀU NÂU Ở TÂY NINH

Bàu Nâu là tên rạch, tên cầu ở Tây Ninh. Các địa danh này được nhà nghiên cứu Đào Thái Sơn ghi nhận và giải thích như sau:

“Bàu Nâu là tên hai cây cầu bắc qua con rạch cùng tên chảy qua Quốc lộ 22 thuộc địa phận xã Thạnh Đức huyện Gò Dầu. Bàu Nâu ở đây không phải cái bàu đất nâu hay có nhiều củ nâu. Mà Bàu Nâu là Việt hóa tên loại cây “ Phnau” xưa mọc nhiều ven con rạch này. Loại cây này to như cây xoài, trái có mủ, chín ăn được, nay thì không còn.” read more

CHỢ BÀ CHIỂU

Trong bài “Bà Chiểu là ai?” do Nguyệt Ánh tổng hợp có các đoạn sau đây:

“Học giả Trương Vĩnh Ký (1837 – 1898), nhà văn, nhà ngôn ngữ học, nhà khảo cứu văn hóa nổi tiếng thế kỷ 19, cho rằng: Bà Chiểu, cũng như Bà Hạt, Bà Điểm, Bà Quẹo, Bà Hom – những ngôi chợ nổi tiếng, thân thuộc với người dân Sài Gòn, đều được đặt theo tên của 5 bà vợ Lãnh Binh Thăng (Nguyễn Ngọc Thăng, võ tướng thời vua Tự Đức, thuộc thế hệ chống Pháp đầu tiên của Nam Kỳ, cầu ông Lãnh bắc qua rạch Bến Nghé, nối quận 1 và quận 4, được cho là do ông xây dựng và đặt theo tên ông). read more

SẦU ĐÂU

Tên khoa học: Azadirachta indica.

Tên tiếng Khmer: Sdau/ ស្តៅ.

Ca dao có câu:

Nước mắm ngon dòm sâu đáy hũ,

Thả miếng đu đủ xuống tận đáy bình.

Sầu đâu nhuộm trắng mái đình,

Bao nhiêu trai tráng không nhìn,

Dạ em chỉ để… thương mình anh thôi!

Hàng năm, vào khoảng tháng 10 đến tháng giêng âm lịch, cây sầu đâu bắt đầu thay lá và trổ bông. Lá có vị đắng, hậu ngọt; bông ít đắng hơn và thơm nhẹ. Lá non và bông thường được dùng làm món “gỏi sầu đâu”. Ngon nhất có lẽ là món gỏi sầu đâu trộn với khô cá sặc rằn nướng, xoài sống, dưa leo… chấm với nước mắm me. read more

VIN – VANG

(Cập nhật ngày 19/12/2023)

VIN trong tiếng Pháp thường được đối dịch là RƯỢU. Có một số nhà cho rằng, người miền Bắc chỉ đọc (hay phiên âm) từ VIN trong tiếng Pháp là VANH. Có lẽ vì lý do này mà từ VANG (trong rượu vang) từng được cố học giả An Chi giải thích trong bài “Lắt léo chữ nghĩa: Xin đừng lý giải kiểu này” (đăng trên báo Thanh Niên, ngày 29/04/2018) như sau: