“CHÂU ĐỐC” VỐN CÓ NGHĨA LÀ “CÁI MÕM HEO”

Tiếng Việt giàu đẹp đã thêm một ảnh mới vào album: Địa danh, văn hóa.

25 Tháng 3, 2021  · 

“CHÂU ĐỐC” VỐN CÓ NGHĨA LÀ “CÁI MÕM HEO”

Tỉnh An Giang, đúng như tên gọi, là một vùng sông nước thanh bình của miền Tây, được biết đến với lễ hội Bà Chúa Xứ cũng như những nét truyền thống giao thoa giữ Khmer, Chăm và Việt. Nơi đây có một thành phố mà tên của nó đôi lúc còn nổi bật hơn tên tỉnh nhà: thành phố Châu Đốc. Địa danh này đã đi vào văn học dân gian với nhiều câu ca dao như: read more

NGUỒN GỐC ĐỊA DANH CẦN GIỜ

Tiếng Việt giàu đẹp đã thêm một ảnh mới vào album: Địa danh, văn hóa.

23 Tháng 10, 2021  · 

NGUỒN GỐC ĐỊA DANH CẦN GIỜ

Cần Giờ là một huyện ven biển của Thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt nổi tiếng với Đảo Khỉ và nhiều điểm du lịch nổi tiếng khác. Tuy được nhiều người biết đến nhưng không phải ai cũng hiểu: Vì sao nơi đây lại có tên gọi “Cần Giờ”?

Có nhiều ý kiến cho rằng “Cần Giờ” có nghĩa là “rái cá” vì có nhiều rái cá sinh sống trong địa bàn huyện. Tuy nhiên chúng tôi chưa tìm được tư liệu chính thống nào ghi nhận “Cần Giờ” nghĩa là “rái cá” cả. read more

Tên cây hiếm gặp đã đi vào địa danh Nam Bộ

 LÊ TRUNG HOA  NGÔN NGỮ HỌC  11 THÁNG 11 2015  LƯỢT XEM: 8885

Tên cây hiếm gặp đã đi vào đỊa danh Nam Bộ

Ở Nam Bộ có hàng chục cây thuộc loại hiếm tùy theo vùng. Cho nên khái niệm hiếm cũng tương đối.

Bảy Thưa là khu rừng to án ngữ phía nam Láng Linh, thuộc huyện Vĩnh An, phủ Tân Thành, tỉnh An Giang xưa, là căn cứ chống Pháp của Trần Văn Thành từ năm 1867 đến 1873. Bảy Thưa còn là tên rạch ở huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu GiangBảy Thưa là “loài cây thuộc họ mãng cầu mọc ở vùng nước nổi, bông dài như bông dâu, trái tròn”. read more

Tên cây gốc Khmer trong địa danh Nam Bộ

(Lê Trung Hoa,Kiến thức ngày nay, số 908, ngày 1-11- 2015, tr. 16, 17 và 26)

Sau hơn 300 năm cộng cư với người Khmer, người Việt đã tiếp thu một số từ chỉ tên các loại cây của người Khmer cho tiện việc sử dụng. Nhiều tên cây đã biến thành địa danh nên dù cây đã không còn nhưng vẫn tồn tại trong địa danh.

An Ka là làng ở tỉnh Sóc Trăng. An Ka gốc Khmer Bâng Ansna, nghĩa là “bưng cây chà là”. read more

Địa danh Việt Nam mang thành tố Trà

  1.Trong địa danh Việt Nam có hàng chục đơn vị mang thành tố Trà ở trước. Theo tìm hiểu của chúng tôi, một số ít gốc Việt và Hán Việt; đa số bắt nguồn từ các ngôn ngữ dân tộc anh em.

             2.1. Trước hết  là  thành tố Trà gốc thuần Việt.

Trà Mi là huyện cũ của tỉnh Quảng Nam. Tháng 6-2003, chia làm hai huyện Bắc Trà Mi và Nam Trà Mi. Trà Mi  là loại “cây thuộc loại hoa hồng, hoa trắng hoặc đỏ, không thơm, trồng làm cảnh”. Thành tố Trà này không phải là từ Hán Việt. read more

Từ cổ, từ lịch sử, từ địa phương trong địa danh Nam Bộ

Từ cổ, từ lịch sử, từ địa phương trong địa danh Nam Bộ

Lê Trung Hoa

Trong địa  danh Nam Bộ có hàng trăm từ cổ, từ lịch sử, từ địa phương. Trong bài này, chúng tôi chỉ nêu một số địa danh mang các từ tiêu biểu.

            2.1. Trước hết là từ cổ. Từ cổ là những từ được sử dụng ngày xưa, nay được thay thế bằng nhừng từ đồng nghĩa tương ứng.

2.1.1.Đầu tiên là từ chỉ đơn vị đo lường. read more

XIN GÓP VÀI THÔNG TIN VỀ “CẦN THAY”

Cá Vàng

XIN GÓP VÀI THÔNG TIN VỀ “CẦN THAY”

1/. Trong GĐTTC 1820 (Quyển 5: Sản vật chí) của Trịnh Hoài Đức, Phạm Hoàng Quân dịch, chú và khảo chứng (Nxb Tổng Hợp Tp. HCM, 2019) có đoạn sau đây:

“Loài có mai thì có rùa núi, rùa ở đầm (tục gọi cần đước), rùa ở sông (tục gọi cần thay)…” (tr.536)

Đối ứng với cú đoạn trên, bản Hán Nôm GĐTTC của Viện Sử học chép như sau:

“介虫, 山亀澤亀俗名芹徳, 水亀俗名芹台…”. read more

Địa danh tên Miên

NGƯỜI VIỆT GỐC MIÊN

Tác giả: Lê Hương
Người gửi: Hoan Lê
Phát hành: 1969
Số trang: 276

Giới thiệu: Dưới triều Nguyễn, tổng số người Việt gốc Miên chưa tới 150.000 người, nhưng vẫn được coi là một sắc dân có đủ quyền lợi như người Việt. Quyển sách sưu tầm những tài liệu về dân số, sinh hoạt xã hội, tôn giáo, văn hóa, giáo dục, kinh tế của người Khơ-me tại Sài Gòn, Tây Ninh và các tỉnh miền Tây, tính đến 1965. Đó là một sắc dân sống trên đất Việt từ hạ bán thế kỷ 17. Người Việt gốc Miên theo đạo Phật, tu theo ngành Tiểu Thừa, tiếng Việt gọi là Nguyên Thủy. Nhà sư Miên không ăn chay như người Việt tu theo ngành Đại Thừa và sống bằng lối khất thực nghĩa là đi nhận thức ăn của các tín đồ dân cúng mỗi ngày. Theo lời Phật dạy thì sống cách nào cũng xong miễn là tu hành đúng đắn thì kết quả cũng được lên Niết Bàn. Vì thế, giới tu hành Việt gốc Miên ăn mặn như người ngoài đời chỉ có điều khác hơn là không tự tay giết con vật để ăn, người khác giết cho mình ăn thì được… read more

Cá éc

Cá ét mọi hay còn gọi là cá éc (tên khoa học Labeo chrysophekadion), là một loài cá trong họ cá chép. Nó được tìm thấy ở sông Mekong và lưu vực sông Chao Phraya, bán đảo Mã LaiSumatraJava và Borneo.

ត្រីក្អែកkind of black fish (Labeo chrysopekadion).

IPA: /trəykʔaek/
https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1_%C3%A9t_m%E1%BB%8Di
ក្អែក() crow (Corvus sp.), raven.

() kind of black fish (Labeo chrysopekadion)

a gloomy person (when someone is compared to a ក្អែក it means that he / she is considered crude or boorish)

lower class person

IPA: /kʔaek/
ក្អែកទឹកblack cormorant (Phalacrocorax niger)

IPA: /kʔaektɨk/
Cốc đen (danh pháp hai phần: Phalacrocorax niger) là một loài chim trong họ Cốc.
https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%91c_%C4%91en

Cây vừng

Lê Trung Hoa:

Cái Vừng là sông ở huyện Tân Châu. Cái Vừng là “sông chảy qua vùng có các cây vừng – thứ cây lớn lá, hay mọc theo đất bưng” (5).”

(https://diadanhkhmer.wordpress.com/2024/07/12/vai-net-ve-dia-danh-o-tinh-an-giang/)

https://vi.wikipedia.org/wiki/V%E1%BB%ABng_(c%C3%A2y_g%E1%BB%97_l%E1%BB%9Bn)

Vừng hay còn gọi mừngsanvừng xoan (danh pháp khoa học: Careya arborea) là một loài thực vật có hoa trong họ Lecythidaceae. Loài này được Roxb. mô tả khoa học đầu tiên năm 1819. read more