Yêu thích · 9 Tháng 4 lúc 17:29 ·
MIẾU THỜ BẠCH MÃ THÁI GIÁM – TÀ CÔNG – THỔ CÔNG Ở ĐÌNH PHƯỚC HỘI
Ở các ngôi đình thần Nam Bộ nói chung và Tây Ninh nói riêng đều có tích hợp miếu thờ Bạch Mã Thái Giám. Ngôi miếu này thường là xây khá nhỏ được đặt một phía góc trước của sân đình, bên trong có vẽ khắc bốn chữ Hán – 白 馬 太 監 – hoặc đắp nổi hình con ngựa trắng. Vậy vị thần này là ai? Trong bài viết ngắn này, chúng tôi có vài lời sau.
Yêu thích · 5 ngày ·
BÀI VỊ THẦN TÀI THỔ ĐỊA THỜ NHỮNG AI ?
Trong văn hóa tín ngưỡng của người Nam Bộ, đa phần nhà nào cũng có bàn thờ Thần Tài – Ông Địa. Có nhà thờ hai pho tượng, nhưng cũng có nhà thờ bài vị. Bài vị thường được làm từ tranh kiếng, bên trong vẽ lưỡng long tranh châu, con dơi và năm hàng chữ Hán. Vậy năm hàng chữ Hán đó ghi chép bao nhiêu vị thần được thờ, họ là những phúc thần nào ? Xin có đôi lời như sau.
Yêu thích · 5 ngày ·
BÀI VỊ CỬU HUYỀN THẤT TỔ
Cửu huyền thất tổ [九玄七祖] là tên một loại bài vị được đặt trên bàn gia tiên thờ ở giữa nhà hoặc ở một gian thờ riêng trong các đình thần Nam Bộ. Vậy ý nghĩa của bốn chữ “Cửu huyền thất tổ” là gì ? Xin có vài lời lạm bàn sau.
Mặc dù “Cửu huyền thất tổ” là một nét trong văn hóa tín ngưỡng của người Trung Hoa xa xưa, nhưng toàn cụm từ này lại không tìm thấy trong bộ từ điển Hán ngữ nào cả. Nhưng khi lưu truyền sang Việt Nam thì lại rất phổ biến, nhất là ở vùng Nam Bộ. Người Nam Bộ quan niệm “cửu huyền thất tổ” là nơi ghi nhớ ông bà tổ tiên, đơn giản chỉ có vậy.
Yêu thích · 30 Tháng 3 lúc 09:16 ·
CON CÀ TÔNG KHÔNG PHẢI LÀ NAI SỪNG TẤM
Trong cuốn “La Cochinchine et ses habitants – Provinces de l’Est (Imprimerie Commerciale Rey, Saigon, 1899) của bác sĩ J.C. Baurac có đoạn sau đây (lời dịch lời dịch của Huỳnh Ngọc Linh):
“Từ Cà Nhum đi Rùng và Sroc-Tranh[1] mất 5 giờ, hai làng này chủ yếu là người Cao Miên, họ tập trung ở rìa hạt Tây Ninh, trên biên giới vương quốc Cao Miên.
Yêu thích · 7 Tháng 4 lúc 11:11 ·
NĂM THÀNH LẬP 4 QUẬN TRỰC THUỘC TỈNH GIA ĐỊNH
Trong cuốn Địa chí hành chính các tỉnh Nam Kỳ thời Pháp thuộc (1859-1954), chương VIII: Tỉnh Gia Định (Nxb Tổng Hợp Tp. HCM, 2017), tác giả Nguyễn Đình Tư viết về “Ngày thành lập các quận trực thuộc” như sau (xin lược trích):
“Giai đoạn 1913-1914 địa bàn tỉnh Gia Định đã được chia là 4 quận: Quận Gò Vấp do Nguyễn Văn Thám – Phủ hạng 1 làm Quận trưởng, quận Hóc Môn do Đỗ Cao Sô – Phủ hạng 2 làm Quận trưởng, quận Thủ Đức do Lê Bá Trang – Phủ hạng 1 làm Quận trưởng, quận Nhà Bè do Trần Văn Phương – Phủ hạng 2 làm Quận trưởng. Theo thống kê năm 1916, tỉnh Gia Định có các quận, tổng, làng như sau (xin lược trích):
Yêu thích · 2 ngày ·
CỎ BÀNG & CÂY BÀNG TRONG 2 ĐỊA DANH Ở SÀI GÒN XƯA?
Trong bài “Tên cỏ cây hoa lá Sài Gòn xưa vẫn mãi còn”, tác giả Phúc Tiến có nêu khá nhiều tên “cỏ cây hoa lá”, ví dụ như Bằng Lăng, Bần – tên Hán Việt là Thủy Liễu, Lá Buông (Bối diệp), Cám, Cui, Củ Chi, Da, v.v…
Vì tác giả không nêu tên khoa học của từng tên “cỏ cây hoa lá” được nêu, cũng không viết chữ Hán đối ứng với tên Hán Việt (nếu có), nên chúng tôi băn khoăn không biết tác giả muốn nói cây gì. Ví dụ như “cỏ Bàng” và “cây Bàng”, tác giả Phúc Tiến viết như sau:
Yêu thích · 4 giờ ·
CÀ RÒN
Cà ròn, cũng gọi là bao cà ròn. Cà ròn là từ đọc trại từ tiếng Khmer là “ka rông/ ការុង”, nghĩa là cái bao. Hồi xưa, cỏ bàng (tên khoa học là Lepironia articulata) thường được dùng để đươn đệm, cà ròn, nóp, giỏ xách, nón… Theo Nguyễn Văn Nam, trong cuốn Liên Phân Bộ Công Kỹ Thương Việt Nam – Tỉnh An Giang 1959 (Nhà in Nguyễn Đ. Vượng, Sài Gòn, 1959), ở vùng Ba Chúc, Lạc Quới đến mùa nước lên, dân chúng dươn đệm và cà ròn, phần lớn chở lên bán tại Cao Miên (tr.32). Lúc đó Ba Chúc và Lạc Quới là 2 xã thuộc quận Tịnh Biên, tỉnh An Giang.
Yêu thích · 2 giờ ·
NÚI SẬP VÀ NÚI SAM
“Công nghiệp” của ông Thoại Ngọc hầu Nguyễn Văn Thoại gắn liền với việc đào Thoại hà (còn gọi là Thoại Sơn hà)[1] và Vĩnh Tế hà. Kinh thứ nhất có liên quan đến núi Sập, kinh thứ hai có liên quan đến núi Sam (“Sam sơn” 旵山).
* Trong địa bạ thôn THOẠI SƠN (tổng Định Phước, huyện Tây Xuyên, phủ Tuy Biên, tỉnh An Giang) lập năm Minh Mạng thứ 17 [1836][2] có câu:
“THỊ ĐEN SỐC” Ở TỔNG CHÂU PHÚ, HUYỆN TÂY XUYÊN, PHỦ TUY BIÊN, TỈNH AN GIANG NĂM 1836
Theo Nguyễn Đình Đầu, trong Nghiên cứu địa bạ triều Nguyễn – An Giang (Nxb Tp. Hồ Chí Minh, 1995), tổng Châu Phú (huyện Tây Xuyên, phủ Tuy Biên, tỉnh An Giang) gồm 29 thôn, trong đó:
– 25 thôn còn địa bạ: An Nông, An Thạnh, Bình Thạnh, Hưng An, Khánh An, Long Thạnh, Nhơn Hoà, Nhơn Hội, Phú Cường, Thân Nhơn Lý, Thới Hưng, Vĩnh Bảo, Vĩnh Điều, Vĩnh Hội, Vĩnh Khánh, Vĩnh Lạc, Vĩnh Nguơn, Vĩnh Phước, Vĩnh Tế Sơn, Vĩnh Thành, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Thọ, Vĩnh Thông, Vĩnh Trung, Vĩnh Trường.
Trong bài Kênh Vĩnh Tế – Dấu ấn lịch sử biên giới đất liền vùng Châu Đốc – Hà Tiên nửa đầu thế kỷ XIX[1] của 3 tác giả Bùi Hoàng Tân, Huỳnh Thị Ngọc Loan, Trần Minh Thư (Trường Đại học Cần Thơ) có đoạn sau đây:
“Công trình đào kênh này bắt đầu từ năm 1819 dưới triều vua Gia Long đến năm 1824 được hoàn tất dưới triều vua Minh Mạng. Tuy nhiên việc đào kênh không xuyên suốt mà có những thời kỳ gián đoạn. Tổng cộng thời gian đào kênh được chia làm 3 giai đoạn: