Cao Văn Nghiệp – Địa danh

Cao Văn Nghiệp – ĐỊA DANH “MÔNG THỌ” Ở RẠCH GIÁ

Cá Vàng cùng với Lâm Chí Dĩnh và Nguyễn Thanh Lợi.

Yêu thích ·23 giờ ·

ĐỊA DANH “MÔNG THỌ” Ở RẠCH GIÁ

Trong bài “Góp ý một vài sai sót trong quyển “Tự vị tiếng Việt miền Nam” của cụ Vương Hồng Sển”, tác giả Lý Việt Dũng viết về địa danh đang xét như sau:

“Trang 474:

Cụ VHS viết: “Mong Thọ thôn: đd, tên làng Thổ thuộc hạt Rạch Giá. Tên Miên của làng là Chong Russei (chót ngọn tre). Tại sao có tên lạ vậy (…) và Chong Russei (chót ngọn tre) kỷ niệm buổi gặp nhau khi mặt trời vừa điểm hồng trên chót ngọn tre (…). Sau rốt đổi ra tiếng Việt và dịch “Mong Thọ” (Mong là trông mông, ngụ ý chữ chong, và: “Thọ” (cây) nhắc lại cây tre (…) thành ra tên xã thôn ngớ ngẩn và thấy viết “Mông Thọ” cũng không cần tìm hiểu căn cội cho mệt óc”. read more

Cao Văn Nghiệp – LÀNG THIỆP NGẠC & XÓM CA PƯ HE Ở RẠCH GIÁ

Cá Vàng cùng với Lê Ngọc Quốc và 2 người khác.

Yêu thích ·3 ngày ·

LÀNG THIỆP NGẠC & XÓM CA PƯ HE Ở RẠCH GIÁ

(Cập nhật ngày 7/8/2025)

Trong cuốn Từ điển địa danh hành chính Nam Bộ (Nxb Chính trị Quốc gia, 2008), tác giả Nguyễn Đình Tư viết về địa danh hành chính Thiệp Ngạc như sau:

“Thiệp Ngạc – Xã thuộc tg.Kiên Hảo, h.Kiên Giang, p.An Biên, t.Hà Tiên, triều Minh Mạng. Trải qua triều Thiệu Trị, Tự Đức đến đầu thời Pháp thuộc vẫn tổng cũ, đặt thuộc hạt tht.Kiên Giang, rồi Rạch Giá. Từ 5-1-1876 gọi là làng thuộc hạt thb.Rạch Giá. Từ 12-8-1888 thuộc hạt thb.Long Xuyên. Từ 27-12-1892 lại thuộc hạt Rạch Giá. Từ 1-1-1900 thuộc t.Rạch Giá. Ngày 25-5-1901 thuộc tg.Kiên Tường cùng hạt. Sau đó không rõ năm nào giải thể. Xt.” (tr.1167) read more

Cao Văn Nghiệp – ĐỊA DANH “ĐẦU SẤU” Ở CẦN THƠ

Cá Vàng cùng với Lê Ngọc Quốc và Nguyễn Thanh Lợi.

Yêu thích ·5 ngày ·

ĐỊA DANH “ĐẦU SẤU” Ở CẦN THƠ

(Bổn cũ soạn lại)

“Đầu Sấu” là tên rạch, tên vàm, tên cầu, tên chợ.

Trong sách Đại Nam nhất thống chí (tỉnh An Giang), bản dịch của Tu Trai Nguyễn Tạo 1959[1] có đoạn sau đây:

“Sông Cần-thơ 芹苴江

Ở phía đông huyện Phong-phú 3 dặm, bờ phía tây Hậu-giang; rộng 4 trượng, sâu 2 trượng rưỡi. Bờ phía tây sông này có cựu Thủ sở đạo Trấn-giang. Bắt đầu từ phía nam đại giang chảy xuống, thông sông Bồn-giang[2], rồi do cửa ấy chảy qua đà Sưu 艘, đà Răng 𪘵, cách 13 dặm đến ngã ba Ba-lãng. Chi phía bắc chảy qua đông 12 dặm thông với sông Bình-thuỷ…” (Sđd, tr.59) read more

Cao Văn Nghiệp – ĐÔI ĐIỀU VỀ TỪ “THỨ” (次) Ở MIỆT THỨ – KIÊN GIANG

Cá Vàng cùng với Nguyễn Thanh Lợi.

Yêu thích ·31 Tháng 7 lúc 09:59 ·

ĐÔI ĐIỀU VỀ TỪ “THỨ” (次) Ở MIỆT THỨ – KIÊN GIANG

(Cập nhật ngày 8/8/2025)

Miệt Thứ có thể hiểu là lưu vực của các con “rạch Thứ” (tạm gọi như vậy) đổ ra vịnh Thái Lan. Lưu vực đó ngày nay (trước 1/7/2025) nằm trong địa bàn 2 huyện An Biên và An Minh tỉnh Kiên Giang.

Có nhà cho rằng, Miệt Thứ gồm 10 con rạch, từ rạch Thứ Hai đến rạch Thứ Mười Một; trong đó 6 con rạch từ Thứ Hai đến Thứ Bảy thuộc huyện An Biên (huyện lỵ là thị trấn Thứ Ba), 4 con rạch từ Thứ Tám đến Thứ Mười Một thuộc huyện An Minh (huyện lỵ là thị trấn Thứ Mười Một). read more

Cao Văn Nghiệp – CHỢ TÂN AN (CHỢ GIỮA) Ở CẦN THƠ

Cá Vàng cùng với Lê Ngọc Quốc và 2 người khác.

Yêu thích ·25 Tháng 7 lúc 15:06 ·

CHỢ TÂN AN (CHỢ GIỮA) Ở CẦN THƠ

(Cập nhật ngày 20/7/2025)

Tân An vốn là tên thôn. Theo Gia Định thành thông chí 1820 (Quyển 3: Cương vực chí), “Tân An thôn” 新安村 là 1 trong số 37 thôn, điếm (xóm) thuộc huyện Vĩnh Định (chưa chia tổng), phủ Định Viễn, trấn Vĩnh Thanh, thành Gia Định. Vì trong số 37 thôn, thuộc huyện Vĩnh Định có một số thôn mới lập (“thủy lập” 始立), thí dụ như thôn Bình Trung mới lập, Bình Lâm mới lập, Bình Đức mới lập, Mỹ Phước mới lập…, nên chúng tôi phỏng đoán thôn Tân An được thành lập trước năm 1816. read more

Cao Văn Nghiệp – GIAI THOẠI LÀNG BÌNH THỦY ĐỔI TÊN THÀNH LÀNG LONG TUYỀN

Cá Vàng cùng với Lê Ngọc Quốc và 2 người khác.

Yêu thích ·21 Tháng 7 lúc 19:59 ·

GIAI THOẠI LÀNG BÌNH THỦY ĐỔI TÊN THÀNH LÀNG LONG TUYỀN

(Cập nhật ngày 29/07/2025)

Trong cuốn Cần Thơ xưa và nay (Nxb Cánh Bằng, 1966) của Huỳnh Minh có đoạn sau đây nói về việc đổi tên làng Bình Thủy thành làng Long Tuyền:

“Vị Tri-phủ Nguyễn-đức-Nhuận và Cai-tổng Lê-văn-Noãn khi ấy đều là người quê-quán ở Bình-thủy, động lòng yêu quê-hương tha-thiết, càng gắng-gổ mưu sự tốt đẹp cho dân. Nào lo xây-dựng đình-thần mới, nào mở-mang thêm chợ búa, đường xá. Hai ông lại cho mời đông-đủ thân-hào, nhân-sĩ nhóm họp tại công-sở, bàn việc đổi tên làng. read more

Cao Văn Nghiệp – 2 CÂU ĐỐI Ở NGÔI MỘ ĐƯỢC CHO LÀ CỦA CHÁNH LÃNH BINH VÕ DUY TẬP

Cá Vàng cùng với Lê Ngọc Quốc và 2 người khác.

Yêu thích ·15 Tháng 7 lúc 09:29 ·

2 CÂU ĐỐI Ở NGÔI MỘ ĐƯỢC CHO LÀ CỦA CHÁNH LÃNH BINH VÕ DUY TẬP

(Cập nhật ngày 21/07/2025)

Trong cuốn Cần Thơ xưa và nay (Nxb Cánh Bằng 1966) của nhà sưu khảo Huỳnh Minh có đoạn sau đây nói về ngôi mộ của ông Võ Duy Tập, một võ tướng khuôn phò hai triều Gia Long và Minh Mạng:

“Tuổi về già ông vẫn còn cầm binh đánh dẹp giặc Miên ở Sóc-Trăng, và bỏ mình tại Bưng-Trop[1]. Linh cửu đưa về an tang nơi cố quán xã Long Tuyền. read more

Cao Văn Nghiệp – CON CÀ TÔNG KHÔNG PHẢI LÀ NAI SỪNG TẤM

Cá Vàng

Yêu thích · 30 Tháng 3 lúc 09:16 ·

CON CÀ TÔNG KHÔNG PHẢI LÀ NAI SỪNG TẤM

Trong cuốn “La Cochinchine et ses habitants – Provinces de l’Est (Imprimerie Commerciale Rey, Saigon, 1899) của bác sĩ J.C. Baurac có đoạn sau đây (lời dịch lời dịch của Huỳnh Ngọc Linh):

“Từ Cà Nhum đi Rùng và Sroc-Tranh[1] mất 5 giờ, hai làng này chủ yếu là người Cao Miên, họ tập trung ở rìa hạt Tây Ninh, trên biên giới vương quốc Cao Miên. read more

Cao Văn Nghiệp – NĂM THÀNH LẬP 4 QUẬN TRỰC THUỘC TỈNH GIA ĐỊNH

Cá Vàng cùng với Nguyễn Thanh Lợi.

Yêu thích · 7 Tháng 4 lúc 11:11 ·

NĂM THÀNH LẬP 4 QUẬN TRỰC THUỘC TỈNH GIA ĐỊNH

Trong cuốn Địa chí hành chính các tỉnh Nam Kỳ thời Pháp thuộc (1859-1954), chương VIII: Tỉnh Gia Định (Nxb Tổng Hợp Tp. HCM, 2017), tác giả Nguyễn Đình Tư viết về “Ngày thành lập các quận trực thuộc” như sau (xin lược trích):

“Giai đoạn 1913-1914 địa bàn tỉnh Gia Định đã được chia là 4 quận: Quận Gò Vấp do Nguyễn Văn Thám – Phủ hạng 1 làm Quận trưởng, quận Hóc Môn do Đỗ Cao Sô – Phủ hạng 2 làm Quận trưởng, quận Thủ Đức do Lê Bá Trang – Phủ hạng 1 làm Quận trưởng, quận Nhà Bè do Trần Văn Phương – Phủ hạng 2 làm Quận trưởng. Theo thống kê năm 1916, tỉnh Gia Định có các quận, tổng, làng như sau (xin lược trích): read more

Cao Văn Nghiệp – Cây Bàng, Cỏ Bàng

Cá Vàng cùng với Nguyễn Thanh Lợi.

Yêu thích · 2 ngày ·

CỎ BÀNG & CÂY BÀNG TRONG 2 ĐỊA DANH Ở SÀI GÒN XƯA?

Trong bài “Tên cỏ cây hoa lá Sài Gòn xưa vẫn mãi còn”, tác giả Phúc Tiến có nêu khá nhiều tên “cỏ cây hoa lá”, ví dụ như Bằng Lăng, Bần – tên Hán Việt là Thủy Liễu, Lá Buông (Bối diệp), Cám, Cui, Củ Chi, Da, v.v…

Vì tác giả không nêu tên khoa học của từng tên “cỏ cây hoa lá” được nêu, cũng không viết chữ Hán đối ứng với tên Hán Việt (nếu có), nên chúng tôi băn khoăn không biết tác giả muốn nói cây gì. Ví dụ như “cỏ Bàng” và “cây Bàng”, tác giả Phúc Tiến viết như sau: read more